Pedras da cruz, pedra de San Pedro i trilobites

      A  andalucita é un mineral de fórmula química Al₂SiO₅ que se  considerada úa xema. Dícese que os primeiros exemplares de andalucita estudiados por Werner i Delamétherie procedían de El Cardoso ( Guadalajara ), pero por error se pensou que eran de de Andalucía i de ehi el nome del  mineral.

      Algús tipos de andalucita presentan nel sou interior úas inclusiois carbonosas de distribución simétrica. Trátase de cuatro cristales prismáticos paralelos que, cortados en sección, forman úa cruz característica. A estos exemplares dáselles el nome de  quiastolita i definenense en muitas publicaciois  como úa variedá da andalucita.

     

       As andalucitas hailas noutros lugares de España, como Guadarrama, Santiago de Copostela ou Córdoba. Pero a pedra da cruz ten en Boal el sou referente xeográfico por excelencia-

     

      Conta úa lenda  mapuche ("xente da terra") que un  Toqui  (guerreiro araucano, -nome que lles daban os españoles a os mapuches-), capturou a úa moza española i  llevoula a súa tribu. A chavala  coel tempo  foi aprendendo as costumes da cultura mapuche  i debido á estreta relación que tía coel guerreiro  foi nacendo entre ellos un amor verdadeiro. Os demais guerreiros i pobladores da tribu non taban dacordo i opuxéronse. Pero os enamorados siguiron xuntos, asta que un día el  xoven guerreiro foi secuestrado por os sous iguales que lo esconderon núa coba, asegurándolle que non lo iban a lliberar asta que se comprometese a  abandonar á  muller blanca.

      Á rapacía dixéronlle que el sou amor morira na beira dun riqueiro, nun monte que lle decían taba mui llonxe.. El dolor  inundou a moza blanca que marchou en busca del  corpo del sou amado, chorando días i días i  rezándo sen parar  por él. Milagrosamente, as súas llágrimas convirtironse en  xemas i según os mapuches  pedras da cruz  quequedaron etragalladas por todos os sitos onde ella busou. Al ver este milagro de amor, atribuido ademáis á compasión da Madre Terra, os indíxenas perdonaron á cautiva i ceibaron  al guerreiro, permitiendo finalmente que os enamorados vivisen  felices i en paz.

     El culto ás pedras é  algo tan antiguo como el home. Á cultura mapuche considerába as pedras da cruz como lagrimas de amor.

      Muitas  culturas creron que  algúas dellas tían “virtú” i eran capaces de curar enfermedades o de dar sorte. Deste xeito os antiguos agricultores romanos tía certas pedras como  amuleto pra producir a chuvia, xa que pensaban que nellas taban reencarnados el  deus Manes ou espíritus de difuntos.

      Noutras culturas  recollían pedras das tumbas dos santos o dos llugares nos que  ellos viviron i guardábanlas como auténticos talismais que proporcionaban salú i felicidad al sou propietario.

      Úa das máis famosas pedras  é a  quiastolita o pedra santa, porque el sou interior ten forma de cruz i  sempre se utilizou pra protexerse das tormentas i contra el mal de ollo.

      Afírmase que  la utilizaban como simbolo de identidá os guerreiros dos poblos que habitaron antias dos romanos que, curiosamente, lle daban el mesmo significado que ten el etimolóxico da palabra "mapuche". El que portaba estas pedras llevaba un "salvoconducto"  que certificaba que era xente da terra i non un forasteiro nin un mercenario. Nel sou idoma un  "mapuche" era xenta da terra  con alusión ás personas as que se lle reconoce a  súa pertenencia e integración nun territorio.
  
      Por suposto tamén, muitos pelegrinos a Santiago fían  os posibles i desviabanse un pouco del sou camín pra poder conseguir úa pedra da cruz i dese xeito  acreditar a súa condicción ¿Que poder el destas pedras que fexo que asta finales del siglo XVI os peregrios del Camin de Santiago las utilizaran como amuleto?

      Dende entonces se chamaron  lapis crucifer, ou lo que é lo mesmo  "pedra cruz" o "pedra da cruz"
   
      Por certo úa anecdota, inda que me salga algo del asunto, fai non muitos anos us inxenieiros polacos, informados por el boalés Mario González Álvarez, (meu irmau) veron a Froseira a buscar pedras de cruz i atoparon el ser vivo máis antiguo del  noso concello, un Trilobite. El fósil ten como pouco 250 millois de anos i viviu na chamada era paleozoica..

   En Boal hai outros minerales de interés, por exemplo a Sheelita:

Os minerales fotografiados i el trilobite poden verse na Escola de Minas de Oviedo.

 

Distribución dos continentes fai 470 millonis de anos durante el Ordovícico Medio, antias da formación de Pangea. Os tres pequenos continentes son Laurentia, Siberia i Báltica, mentras que el máis grande é Gondwana.